Ø      Maddeler üzerinde kuvvet uygulandığında,şekillerinde az yada çok değişmeler olur.

Ø      Bir yay çekilirse uzar,sıkıştırılırsa kısalır.Süngeri elimizle bastırdığımızda şekli değişir,elimizi çekince eski şeklini alır

 

 

Ø      Çelik bir çubuğun bir ucu sabitleşip diğer ucundan bir kuvvet uygulanırsa çubuk eğilir,kuvvet kaldırıldığında çubuk eski şeklini alır.

Ø      Şekil değiştirici kuvvet ortadan kalktığında eski şeklini alan maddelere esnek maddeler denir.

Ø      Cam macununa elimizi değdirdiğimizde o da şekil değiştirir.fakat elimizi çekince eski şekliniş alamaz.

Ø      O halde cam macunu esnek bir madde değildir.

Ø      Sarmal bir yayı çekersek yay uzar, kuvvet ortadan kalkınca yay eski şeklini alır.

Ø      Çekme kuvvetini arttırınca yay daha da uzar.

Ø      Kuvvet ortada kalkınca yay eski durumuna dönmez.Bu ve buna benzer durumlar esnekliğin bir sınırının olduğunu gösterir.kuvvet yeter derecede büyükse yaya kopabilir. Aynı boydaki paket lastiği ve çelik tel, uçlarından tutulup çekilecek olursa,paket lastiğindeki uzamayı görebildiğimiz halde,çelik teldeki uzamayı göremeyiz.Çelik teldeki uzamayı göremediğimiz halde ölçmek mümkündür.

Ø      Hareket olması için, cisimleri iten ya da çeken bir etki olması gerekir. Bu etki kuvvettir. Kuvveti göremeyiz, dolayısıyla bir cisim gibi onu tanımlayamayız. Fakat kuvveti sebep olduğu etkilerle tanımlayabiliriz.

Ø      1-Duran bir cismi hareket ettiren,

Ø      2-Hareket eden bir cismi durduran,

Ø      3-Hareket eden bir cismin hızını ve yönünü değiştiren,

Ø      4-Cisimlerde şekil değişikliği yapabilen etkiye denir.

Ø      Kuvvetin sembolü F’dir. F, İngilizce’deki kuvvet kelimesinin baş harfidir.

Ø      Force: kuvvet   F  

Ø      Her kuvvetin bir yönü vardır. Kuvvet vektörlerle gösterilir.

 

Ø      Kuvvet vektörünün 4 elemanı vardır.

Ø      1. Kuvvetin uygulama noktası

Ø      2. Kuvvetin büyüklüğü

Ø      3. Kuvvetin yönü

Ø      4. Kuvvetin doğrultusu

 

Ø      Kuvvetin birimi Newton’dur. Newton, N ile gösterilir. 1 kg’lık bir cisme etki eden yer çekimi kuvveti ortalama 9,8 N’dur. Fakat bu değer hesap kolaylığı için genelde 10 N olarak alınır. Dolayısıyla 1 kg’lık cisme 10 N yer çekimi kuvveti etki eder diyoruz. 100 g’lık cisme ise yaklaşık 1 N yer çekimi kuvveti etki eder.

 

Ø      Kuvvet dinamometre ile ölçülür. Dinamometre ile ölçüm yaparken yayların esneklik özelliğinden yararlanılır.  Dinamometrenin üzerinde kuvvetin büyüklüğünü gösteren bölmeler bulunur.

 

Ø      Bir cisme etki eden yer çekimi kuvvetine o cismin ağırlığı denir. Ağırlık, cismin bulunduğu yerdeki çekim kuvvetine bağlıdır. Ağırlık, dinamometre ile ölçülür.

Ø      Kütle, maddenin değişmeyen bir özelliğidir. Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür. Bir cismin ağırlığını bulmak için cismin kütlesi ile yer çekimi sabiti çarpılır.

Ø       G = m . g

Ø      Yer çekimi sabiti g’nin Dünya üzerindeki değeri yaklaşık olarak 10 N/kg’dır. Bir cismin kütlesi her yerde aynı olsa da ağırlığı aynı olmayabilir. Örneğin, cismin ağırlığı Dünya’da 600 N ise, Ay’daki ağırlığı 100 N’dur. Çünkü Ay’ın

Ø      çekim kuvveti Dünya’nınkinin 6’da biridir.

 

Ø      ÖRNEK SORU:

Ø      1- Kütlesi 72 kg olan bir cismin Dünya ve Ay üzerindeki kütlesi ve ağırlığı nedir? (gdünya = 10 N/kg; gay=10/6 N/ kg )

Ø      2- I. Hareketli bir cismi durdurma

Ø          II. Duran bir cismi hareket ettirme

Ø          III. Bir cismin şeklini değiştirme

Ø          IV. Hareketli bir cismin yönünü değiştirme

Ø          Yukarıdaki ifadelerden hangileri, kuvvetin etkilerindendir?

Ø      3- Ay’daki kütlesi 6 kg olan bir taşın Dünya’daki ağırlığı ne olur? (g=10 N/kg)

Ø      Fiziksel  anlamda iş;bir cisme uygulanan kuvvetin cismin kendi doğrultusunda yol aldırmasıdır.

Ø      Fiziksel anlamda iş yapabilmemiz için cismin hareket etmesini engelleyen iki kuvveti yenerek,cisme uygulanan kuvvet doğrultusunda hareket etmesidir.

Ø      Kuvvet bir cisme uygulandığı doğrultuda iş yapar.

örn:Yatay yolda sandığı iten bir adam,sürtünme kuvvetine karşı iş yapmış olur.Sırtındaki yükle bir merdiven çıkan adam yerçekimi kuvvetine karşı iş yapmış olur.elindeki yükle yatay bir yolda yürüyen bir adam işe fiziksel anlamda iş yapmış olmaz

Ø      Cisme kuvvet uygulanması ve Uygulanan kuvvet yerçekimi ve sürtünme kuvvetine eşit veya onlardan büyük olması lazım.

Ø      Cisim uygulanan kuvvet doğrultusunda hareket etmesi lazım.

Ø      W=F.X

W=İş(joule)

F=Kuvvet(Newton)

X= alınan yol(metre)

Sürtünme kuvveti cisme uygulanan kuvvetle daima ters yöndedir.Bir cisim sürtünme kuvvetine karşı iş yapabilmek için cisme uygulanan kuvvetin,sürtünme kuvvetine eşit veya sürtünme kuvvetinden büyük olması gerekir. 

Sürtünme kuvvetine karşı yapılan  iş

W=Fs . X 'DİR